Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum, Erdoğan’ın yine adaylığı tartışmaları değerlendirdiği “Cumhurbaşkanının en fazla iki sefer seçilebilmesi kuralı” başlıklı yazısında muhalefeti, “uluslararası partnerleriyle birlikte kumpas siyasetine istekli yazılmakla” itham etti, ” hileli bir yolla hukuku kullanarak ve hukukun üstüne basarak Ülke Önderi’nin önünü kesmeye ve Tam Bağımsız Türkiye gayesini zaafa uğratmaya çalışıyorlar.” diye yazdı.
“Anayasa husus 8’in yeni haline nazaran üstlenilmemiş bir cumhurbaşkanlığı misyonuna ilişkin müddetin yeni sistemin periyodundan sayılması ve adaylığa mahzur görülmesi Anayasa Unsur 8’e açık karşıtlık oluşturur.” diye yazan Uçum, Erdoğan’ın tekrar aday olmasının mümkün olduğunu belirtti. Uçum’un yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Öte yandan iki kere seçilme hududu ve bu mevzudaki istisnalar adaylık koşullarına ilişkindir. Gerçekten karar “Bir kimse en fazla iki kez Cumhurbaşkanı seçilebilir” biçimindedir. Adaylık koşulları da her sistemin kendi asıllarına nazaran belirlenir. Buna nazaran Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde cumhurbaşkanı adayı olabilmek için anayasada gösterilen özelliklere sahip olmanın yanında daha evvel “iki kere tek başına yürütme yetkisi ve vazifesini üstlenmek için seçilmemiş olmak” gerekir.
Diğer deyişle yeni sisteme uygun biçimde değiştirilmiş olan Anayasa’nın 8’inci hususuna nazaran iki kere cumhurbaşkanı seçilmemiş olmak gerekir. Hasebiyle Anayasa husus 8’in yeni haline nazaran üstlenilmemiş bir cumhurbaşkanlığı misyonuna ilişkin mühletin yeni sistemin devrinden sayılması ve adaylığa mahzur görülmesi Anayasa Husus 8’e açık terslik oluşturur.
Bilindiği üzere literatürde genel olarak üç hükümet sisteminin olduğu kabul edilir. Başkanlık, yarı-başkanlık ve parlamenter sistem. Her ülke kendine mahsus ögeleri, tercih ettiği hükümet sistemi içinde hayata geçirebilmektedir. Lakin ülkesel özgünlükler hükümetlerin genel olarak bu üç sistemden biri içerisinde yer almasını engellemez. Buna nazaran güçlü özgün yanları olmasına karşın CHS sonuçta bir başkanlık sistemidir. Bu bağlamda anayasa yapan şayet yeni statünün ismini cumhurbaşkanı değil lider olarak koysaydı hukuken anlamsız olan bu tartışma hiç gündeme gelmezdi. Bu nedenle kanun koyucunun yeni statüye eski ismi koyması da hukuken bir farklılık yaratmaz.
İsim birebir olsa da iki başka cumhurbaşkanlığı statüsü vardır. Yeni statünün literatürdeki ismi başkanlıktır. Her statünün devri kendisi için geçerlidir. Bu nedenle eski statünün periyodunu yeni statünün periyodundan saymak Anayasa’nın yoruma bile gerek bırakmayan açık ihlali olur.
5- İki periyot tartışması pratik sebepler
Eski sistemdeki cumhurbaşkanlığı mühletinin yeni sistemde devirden sayılmasının münasebeti olarak ileri sürülen (eski kararın koruması ve süreksiz karar konulmamış olması şeklindeki) iki görüş de üstte açıklandığı üzere tüzel değildir, büsbütün ideolojik bir yaklaşımdır. Demagojik siyasetin gereci olarak kullanılmaktadır.
Asıl emel geçmişte de denendiği üzere hileli yollarla Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın önünü kesme gayretidir. Zira 2023 seçimlerinde tekrar aday olacağı mutlaklaşan Sayın Erdoğan’ın yeni sistemdeki ikinci periyodunu de kazanacağı çok güçlü bir öngörüdür.
Atatürk’ten sonra birinci sefer hem Ülke Liderliği konumunu ihya etmeyi başarmış hem de Atatürk’ün Tam Bağımsız Türkiye amacı konusunda çok büyük bir ilerleme kat etmiş Cumhurbaşkanı Erdoğan’a karşı girdikleri seçimlerde her seferinde yenilenler Sayın Erdoğan’ın karşısında 2023 seçimlerinde de birebir akıbete uğrayacaklarını kabullenmiş görünüyorlar. Demokratik muhalefet yapmak yerine, Türkiye zıddı olan milletlerarası partnerleriyle birlikte kumpas siyasetine istekli yazılanlar, bu defa de hileli bir yolla hukuku kullanarak ve hukukun üstüne basarak Ülke Başkanı’nın önünü kesmeye ve Tam Bağımsız Türkiye maksadını zaafa uğratmaya çalışıyorlar.
Toplumsal irade, ülke gerçekliği, dönemsel şartlar ve bu yollara tevessül edenlerin yetersizlikleri gözetildiğinde bu cins kumpasların işlemesi artık mümkün değildir. Ayrıyeten bu hileli muhalefet biçimine, hukuk içinde bir alan açılması da aslında kelam konusu olamaz.” (YAZININ TAMAMI)
